Urlop tacierzyński to pojęcie nam powszechnie znane, ale bardzo często stosowane zamiennie z innymi terminami, które zostały uwzględnione w kodeksie pracy. Właściwie nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ nazewnictwo urlopów przeznaczonych dla ojców jest dość skomplikowane. Jednak warto poznać różnice między urlopem ojcowskim, tacierzyńskim i rodzicielskim. Poniżej zostały wskazane te podstawowe!

Kto może iść na urlop tacierzyński?

Niegdyś jedynie matka mogła liczyć na dni wolne ze względu na urodzenie dziecka. Dziś ojciec również może uczestniczyć w pierwszych dniach dziecka na cały etat, ale musi spełnić kilka istotnych warunków, aby było to możliwe. Przede wszystkim urlop tacierzyński może dostać wyłącznie, gdy jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub prowadzi własną działalność gospodarczą. Urlop nie zostanie przyznany, jeżeli pracuje na umowie o dzieło bądź zlecenie. Wyjątek od tej reguły stanowią ojcowie, którzy dobrowolnie opłacali składki na ubezpieczenie zdrowotne przez 90 dni bez żadnej przerwy, zaniechań i opóźnień.

Istotne znaczenie ma także sytuacja zawodowa matki dziecka. Ponieważ jeśli nie należy jej się urlop macierzyński, to ojciec również nie będzie miał szans na uzyskanie tacierzyńskiego.

Co ciekawe, urlop tacierzyński nie jest regulowany przez żadne artykuły lub ustawy zawarte w kodeksie pracy. Głównie dlatego, że stanowi część urlopu macierzyńskiego i tak naprawdę, to od matki zależy, czy będzie on w ogóle możliwy.

Urlop tacierzyński – ile trwa?

Wiele osób zastanawia się, ile trwa urlop tacierzyński. Z tym że nikt nie poda konkretnego wymiaru czasu. Na ilość wolnych dni największy wpływ ma to, w jakim stopniu matka dziecka wykorzystała swój urlop macierzyński. Należy mieć na uwadze, że ją ogranicza kodeks pracy i z urlopu może zrezygnować najwcześniej po upływie 14 tygodni od porodu.

Jeżeli zdecydowała się w tym czasie wrócić do pracy, a opiekę nad dzieckiem będzie miał przejąć ojciec, to wymiar urlopu tacierzyńskiego będzie zależny od ilości dzieci urodzonych bądź przysposobionych. Prezentuje się to następująco:

• 1 dziecko – 6 tygodni.
• 2 dzieci – 17 tygodni.
• 3 dzieci – 19 tygodni.
• 4 dzieci – 21 tygodni.
• 5 i więcej dzieci – 23 tygodnie.

Wynagrodzenie i okres wykorzystania urlopu tacierzyńskiego

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub prowadzący działalność gospodarczą zobowiązany jest skorzystać z urlopu tacierzyńskiego w określonym czasie. Mianowicie musi to nastąpić natychmiast, kiedy matka dziecka podejmie decyzję o powrocie do pracy. Urlop należy wykorzystać w całości i nie można go dzielić na części lub odkładać w czasie.

Natomiast jeśli chodzi o wysokość zasiłku, który dostanie ojciec podczas urlopu, to też nie istnieje żadna konkretna stawka. Wysokość wynagrodzenia za opiekę nad dzieckiem zależna jest od daty złożenia wniosku o urlop macierzyński u pracodawcy. Matka dostanie zasiłek w wysokości:

• 100% podstawy wymiaru za macierzyński oraz 6 tygodni urlopu rodzicielskiego. Ponadto:
• 60% podstawy wymiaru za 26 tygodni urlopu rodzicielskiego.

Jeśli pracownik, a w tym konkretnym przypadku matka złoży wniosek do pracodawcy o urlop rodzicielski i macierzyński w pełnym wymiarze, to wynagrodzenie za ten okres będzie wynosiło 80% podstawy.

Natomiast wysokość zasiłku, który otrzyma ojciec, jest wyliczana w taki sam sposób, jakby starał się o urlop ojcowski.

Urlop ojcowski a tacierzyński – podstawowe różnice

Skoro już wiadomo, ile trwa urlop tacierzyński oraz jak liczona jest wysokość wynagrodzenia, to warto bliżej poznać urlop ojcowski. Jest on przyznawany pracownikowi przez pracodawcę niezależnie od tego, czy matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim. W przeciwieństwie do tacierzyńskiego urlop ojcowski jest regulowany przez kodeks pracy. W tym przypadku ojciec może liczyć na 2 tygodnie wolnego, jeżeli w danym okresie urodziło mu się dziecko lub doszło do jego przysposobienia.

Należy jednak wiedzieć, że urlop ojcowski trzeb wykorzystać w ciągu dwóch lat od porodu lub uprawomocnienia się wyroku, kiedy przysposobione dziecko nie ukończyło jeszcze 7 roku życia. Sytuacja wygląda nieco inaczej, gdy wobec dziecka przysposobionego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego. W takim przypadku ojciec może wziąć urlop ojcowski, przed ukończeniem przez dziecko 10 roku życia.

Ponadto urlop ojcowski nie musi zostać wykorzystany w całości, a zostać podzielony na  dwie części. Jeżeli ojciec nie zechce wziąć urlopu w określonym czasie, to wolne dni zwyczajnie przepadną.

Urlop ojcowski a urlop rodzicielski

Urlop ojcowski należy się wyłącznie ojcowi, natomiast urlop rodzicielski przysługuje obojgu rodzicom dziecka. Następuje on zawsze po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Rodzice mogą przebywać na urlopie jednocześnie i wspólnie zajmować się dzieckiem. Wymiar urlopu rodzicielskiego to:

• 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie.
• 34 tygodnie w przypadku, gdy urodzi się więcej dzieci.
• 29 tygodni w przypadku dziecka przysposobionego do 7 lub 10 roku życia.

Co ciekawe, pracownik na urlopie rodzicielskim może pracować u dotychczasowego pracodawcy, ale wyłącznie w wymiarze niższym niż połowa wymiaru czasu pracy.